Παρ’ όλα αυτά, πολλές φορές η ακμή αρχίζει σε προεφηβική ηλικία και άλλες μετά τα 20 και διαρκεί πολλά χρόνια. Εντοπίζεται στα μέρη όπου οι σμηγματογόνοι αδένες είναι περισσότεροι κι έχουν μεγαλύτερη δραστηριότητα όπως είναι το πρόσωπο, το άνω ήμισυ του θώρακα, η ράχη και οι ώμοι.
Η ακμή ανάλογα με το είδος των βλαβών που παρουσιάζει διακρίνεται σε τρεις μορφές: α) Τη φαγεσωρική ακμή, στην οποία υπάρχουν μόνο φαγέσωρες και είναι η ηπιότερη μορφή, β) βλατιδοφλυκταινώδη ακμή, στην οποία υπάρχουν βλατίδες, φλύκταινες, βλατιδοφλύκταινες και είναι σοβαρότερη μορφή ακμής και γ) τη φλεγμονώδη και κυστική ακμή, στην οποία υπάρχουν οξείδια, κύστεις, βλατιδοφλύκταινες και ουλές και είναι η πλέον βαριά μορφή της νόσου.
Η κλινική εικόνα, η βαρύτητα, οι ξαφνικές εξάρσεις της ακμής κτλ. επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, οι σπουδαιότεροι των οποίων είναι οι εξής:
1) Ορμονικοί παράγοντες όπως π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες, παθήσεις που έχουν ως αποτέλεσμα διέγερση παραγωγής ανδρογόνων π.χ. από νόσους επινεφριδίων.
2) Η έμμηνος ρύση. Τα 2/3 των γυναικών παρουσιάζουν επιδείνωση της ακμής τους μία εβδομάδα πριν την περίοδο.
3) Διατροφικοί παράγοντες. Συνίσταται ο περιορισμός των μεγάλων ποσοτήτων υδατανθράκων και λιπαρών ουσιών.
4) Οι κλιματολογικές συνθήκες. Η ακμή βελτιώνεται συνήθως το καλοκαίρι και επιδεινώνεται τον χειμώνα.
5) Η φυλή. Οι νέοι της λευκής φυλής πάσχουν συχνότερα απ’ ό,τι οι Ασιάτες και οι Νέγροι.
6) Η κληρονομικότητα.
7) Ορισμένα φάρμακα όπως π.χ. αντικαταθλιπτικά, στεροειδή κτλ.
8) Παρατεταμένη επαφή με φαγεσωρογόνες ουσίες που μπορεί να βρίσκονται σε καλλυντικά, είδη μακιγιάζ, αλοιφές ή χημικές ουσίες στο περιβάλλον (πίσσες, χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες κτλ)
9) Κακή ή ελλιπής περιποίηση του δέρματος που πολλές φορές μπορεί να συνδυάζεται και με μηχανική παρενόχληση του δέρματος.
Παρ’ όλα αυτά ο βασικός αιτιολογικός μηχανισμός της ακμής είναι άγνωστος και σήμερα πιστεύεται ότι η ακμή είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης τεσσάρων κυρίως παραγόντων, σε άτομα που έχουν σχετική κληρονομική επιβάρυνση. Οι παράγοντες αυτοί είναι:
1. Απόφραξη του τριχοσμηγματικού πόρου λόγω διαταραχής της κερατινοποίησης στο σημείο αυτό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διογκώνεται ο αυλός του πόρου του σμηγματογόνου αδένα, αφού συνεχώς σμήγμα και νεκρά κύτταρα παράγονται και δεν αποπίπτουν αλλά φράσσουν εντελώς την έξοδο προς την επιδερμίδα. Η διόγκωση αυτή δημιουργεί τον φαγέσωρα που είναι και η πρωταρχική βλάβη της ακμής.
2. Αυξημένη σμηγματόρροια σε σημεία που οι σμηγματογόνοι αδένες είναι περισσότεροι και υπερλειτουργούν κάτω από ενδογενή διέγερση (π.χ. ορμόνες) ή εξωγενή διέγερση (χημικές φαγεσωρογόνες ουσίες σε φάρμακα, καλλυντικά ή στο περιβάλλον).
3. Ανδρογόνα
Πηγές ανδρογόνων στους άνδρες είναι οι όρχεις, στις γυναίκες τα επινεφρίδια και οι ωοθήκες. Οι σμηγματογόνοι αδένες με την επίδραση των ανδρογόνων υπερπλάσσονται, υπερλειτουργούν και τελικά αυξάνεται η παραγωγή σμήγματος. Έτσι, όταν ο οργανισμός αντιμετωπίζει πολυκυστικές ωοθήκες, προβλήματα στα επινεφρίδια ή άλλες αιτίες αύξησης των ανδρογόνων, τότε μπορεί να εμφανιστεί η ακμή.
4. Μικροβιακοί παράγοντες όπως π.χ. το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής, σταφυλόκοκκοι που καταστρέφουν το τοίχωμα του θύλακα και απελευθερώνουν στο δέρμα ερεθιστικές ουσίες οι οποίες τελικά δημιουργούν τις φλεγμονώδεις βλάβες της ακμής.
Θεραπεία
Η ακμή λόγω της πολυαιτιολογικής φύσης της, αποτελεί ένα σοβαρό καθημερινό θεραπευτικό πρόβλημα, τόσο για δερματολόγους, αισθητικούς αλλά κυρίως για τις χιλιάδες νέων ανθρώπων που θέλουν εδώ και τώρα να δουν να εξαφανίζεται το πρόβλημά τους.
Μετά από τη λήψη ενός καλού ιστορικού του ασθενούς ξεκινάμε τη θεραπεία της ακμής με βασικούς στόχους:
• την ελάττωση της παραγωγής σμήγματος,
• την ομαλοποίηση της κερατινοποίησης στον τριχοσμηγματικό θύλακα,
• την αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας,
• τον περιορισμό και εξάλειψη τελικώς της φλεγμονής.
Στις περισσότερες (ελαφρύτερες) μορφές της νόσου οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με την τοπική θεραπεία, ενώ στις βαρύτερες ίσως είναι απαραίτητη η παράλληλη συστηματική θεραπεία με αντιβιοτικά, αντισυλληπτικά και ρετινοϊκό οξύ, οπότε κρίνεται ως απαραίτητη η συνεργασία με δερματολόγο.
Στα πλαίσια της τοπικής θεραπείας που θα βρείτε στο κέντρο μας συγκαταλέγονται τα εξής:
• Θεραπείες οξέων (medical peels): AHAs, BHAs, PHAs σε αυξημένες συγκεντρώσεις, με ιδιαίτερα χαμηλό ph (από 1,65 ως 2,2), με πατενταρισμένα συστήματα βραδείας αποδέσμευσης με ελεγχόμενη σταθερότητα και βιοδιαθεσιμότητα (PH-DVC system) διασφαλίζεται η ομοιόμορφη και ελεγχόμενη μεταφορά ενεργών συστατικών στην κυτταρική μεμβράνη, μέγιστη μεταφορά οξυγόνου και πρωτονίων στο δέρμα χωρίς παρενέργειες, με αποτέλεσμα την επιτάχυνση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και τη βέλτιστη αναζωογόνηση του δέρματος. Οξέα όπως σαλικυλικό, αζελαϊκό, πυρουβικό, μανδελικό, λακτοβιονικό, υδροξυπροπιονικό κ.α. σε συνδυασμό με βιταμίνες, αντιοξειδωτικά, αμινοξέα, ιχνοστοιχεία και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες εξασφαλίζουν την ανάστολή του πολλαπλασιασμού του προπιονικού βακτηριδίου της ακμής, τη ρύθμιση της σμηγματόρροιας και της υπερκερατινοποίησης, ενώ ταυτόχρονα με την ελεγχόμενη χημική αναδόμηση του δέρματος οι ουλές και τα σημάδια της ακμής εξαλείφονται.
- Φωτοδυναμικές θεραπείες VITALASER Low level στα 785nm που περιορίζουν τα φλεγμονώδη στοιχεία της ακμής, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύουν τις υπερμελαχρωματικές ουλές που υπάρχουν συχνά στο ακνεϊκό δέρμα.
- Φωτοθεραπευτικές μάσκες LED που ενεργοποιούν τους φωτοϋποδοχείς των κυττάρων ανάλογα με το χρώμα και το μήκος κύματος του φωτός που εκπέμπουν. Έτσι: το μπλέ φως (415nm) καταπολεμά το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής και έχει αντιφλεγμονώδη και αποιδηματική δράση, το κόκκινο φως (630nm) έχει αναγεννητική, επουλωτική και αντιγηραντική δράση, διεγείρει τους ινοβλάστες προάγοντας την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, βελτιώνοντας άμεσα τις ουλές, ενώ ταυτόχρονα αναστέλλει την παραγωγή της κολλαγενάσης (ένζυμο που προκαλεί καταστροφή του κολλαγόνου). Τέλος, το μωβ φως (415+630nm) συνδυάζει όλες τις παραπάνω ιδιότητες. Η μέθοδος της φωτοθεραπείας εφαρμόζεται με την Fotomask της Dermagenetic, οι εφαρμογές διαρκούν 5-15 λεπτά, είναι ασφαλείς, ανώδυνες και το κόστος τους κυμαίνεται από 15 ως 20€. Ο αριθμός των συνεδριών εξαρτάται από την εικόνα του δέρματος του ασθενούς και τις ιδιαίτερες ανάγκες του.
- Βαθύς καθαρισμός με χρήση υπερήχων και σε συνδυασμό με βιολογικά peels, όπως το bio-peeling Neoderma, γίνονται επίσης κατά περίπτωση και αφορούν κυρίως φαγεσωρικές ακμές, καθώς και ήπιες βλατιδοφλυκταινώδεις.
Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται η εφαρμογή εξατομικευμένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων αγωγής στο σπίτι με φαρμακο-κοσμετολογικά προϊόντα που εξασφαλίζουν τη γρήγορη και ασφαλή επίτευξη του θεραπευτικού αποτελέσματος, ενώ συστήνεται και η χρήση εξειδικευμένων διατροφικών συμπληρωμάτων που επιταχύνουν και βελτιστοποιούν το τελικό αποτέλεσμα.
Για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της ακμής δίνονται και συμβουλές διατροφής, ενώ συστήνεται η χρήση των εξειδικευμένων θεραπευτικών αντιηλιακών και καλυπτικών ειδών Lycogel (με ειδική επίστρωση-πλέγμα που αφήνει το δέρμα να αναπνέει και μη φαγεσωρογόνα συστατικά), ώστε να αποφεύγεται η χρήση του κοινού make up για μακιγιάζ, αφού πάντα επιδεινώνει την ακμή.