Το αγιασμό τέλεσε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου κ.κ. Κύριλλος, ενώ στην τελετή των εγκαινίων παρέστησαν εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, των κρατικών αρχών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των κοινωνικοοικονομικών φορέων.
Εκ μέρους του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, παρέστησαν ο Γιώργος Λογοθέτης, Προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού της Εφαρμογής Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΥΣΕ) και ο Λευτέρης Ψαρουδάκης, Προϊστάμενος Μονάδας Ε΄ της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού της Εφαρμογής Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΥΣΕ).
Των εγκαινίων προηγήθηκαν οι ομιλίες του Νίκου Λυμπερόπουλου, Προέδρου της Επιτροπής Παρακολούθησης της λειτουργίας του έργου, του Λάζαρου Λαζαρίδη, – μελετητή του έργου, του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργου Χατζημάρκου και του Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Normunds Popens, ο οποίος συνεχάρη τον Περιφερειάρχη για την αποφασιστικότητά του να ολοκληρώσει το έργο, 18 χρόνια μετά την έναρξή του.
Στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος, δεν έκρυψε την υπερηφάνειά του για το γεγονός ότι ένα ζωτικής σημασίας εμβληματικό έργο για το νησί της Ρόδου, αλλά και για ολόκληρο το Αιγαίο, ιδιαίτερα ταλαιπωρημένο από τις καθυστερήσεις ετών, η Περιφερειακή Αρχή κατόρθωσε να το ολοκληρώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, παρά τις αντιξοότητες και τα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, με αποτέλεσμα, από το καλοκαίρι του 2017 να έχει τεθεί σε λειτουργία και να τροφοδοτεί από το καλοκαίρι του 2017 την πόλη της Ρόδου με νερό αρίστης ποιότητας.
Το έργο
Το φράγμα Γαδουρά είναι το μεγαλύτερο τεχνικό έργο στη νησιωτική Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα φράγματα στον ελληνικό χώρο. Η χρηματοδότησή του από το Ταμείο Συνοχής έγινε σε δύο στάδια:
Την προγραμματική περίοδο 1993-1999, οπότε, με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εγκρίθηκε το πρώτο στάδιο που αφορούσε την εκπόνηση μελετών, τις απαλλοτριώσεις, συμβούλιο εμπειρογνωμόνων και τεχνικό σύμβουλο.
Την προγραμματική περίοδο 2000-2006, βάσει της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την οποία εγκρίθηκε το δεύτερο στάδιο που αφορούσε τη κατασκευή του φράγματος, του διυλιστηρίου και του δικτύου μεταφοράς του ύδατος σε δύο δεξαμενές της πόλης της Ρόδου.
Η κατασκευή του έργου άρχισε το 2001 και ολοκληρώθηκε το 2016. Την περίοδο αυτή απασχολήθηκαν κατά μέσο όρο 100 εργαζόμενοι στο έργο. Η καθυστέρηση στην πρόοδο του έργου οφείλεται στα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, στην ύπαρξη αρχαιολογικών ευρημάτων στην περιοχή κατασκευής του διυλιστηρίου που οδήγησε στον ανασχεδιασμό του ώστε τα ευρήματα να παραμείνουν προσπελάσιμα και στην οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα, με συνέπεια την στενότητα πόρων.
Ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα δύο στάδια του έργου ήταν 95.839.755,00 €, με ποσοστό συγχρηματοδότησης 75%. Τελικά η συνολική κοινοτική συνδρομή ανήλθε στα 60.471.087,97 €. Για την ολοκλήρωση του έργου το συνολικό κόστος ανήλθε σε 165.112.043,13 €.
Η κατασκευή του έργου στοχεύει αφενός στην παροχή επαρκούς και καλής ποιότητας ύδατος στους μόνιμους και εποχιακούς κατοίκους της Ρόδου και αφετέρου στη μείωση του αντλούμενου από το υπέδαφος ύδατος ώστε να επανέλθει η καλή ποιότητα των υπογείων υδάτων που έχουν υποστεί υφαλμύρωση και να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη της νήσου Ρόδου.
Το έργο ανήκει στη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία ως αρμόδιος φορέας προσέλαβε με ανοικτό διαγωνισμό ανάδοχο, την εταιρεία “ΑΚΤΩΡ” για τη λειτουργία και συντήρηση του έργου. Η διάρκεια της σύμβασης είναι πέντε (5) έτη και λήγει στις 19-7-2022. Το νερό παραδίνεται στη ΔΕΥΑ Ρόδου, στη τιμή κόστους, η οποία είναι αρμόδια για τη παροχή του στους καταναλωτές. Η ποιότητα του ύδατος είναι εξαιρετική και εντός των προδιαγραφών που ισχύουν για το πόσιμο νερό.
Ο κεντρικός αγωγός μεταφοράς νερού από τις Ε.Ε.Ν. καταλήγει σε δύο δεξαμενές της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. στην Ρόδο (Αγ. Αποστόλων και Ασγούρου). Από τις δεξαμενές αυτές υδροδοτείται η πόλη της Ρόδου και ένα τμήμα της Ιαλυσού.
Η μέση ημερήσια παροχή ανέρχεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε 26.000 m3 ενώ τους υπόλοιπους μήνες περί τα 15.000 m3. Η συνολική ποσότητα νερού που διατέθηκε το προηγούμενο έτος στην Δ.Ε.Υ.Α.Ρ. από το φράγμα Γαδουρά και ακολούθως στους καταναλωτές ανήλθε στα 7.500.000 m3 περίπου.
Στο πλαίσιο της Β’ φάσης του έργου, για την πρόσθετη αξιοποίηση των υποδομών, έχουν εκπονηθεί οι μελέτες για την ύδρευση των υπόλοιπων οικισμών της νήσου Ρόδου και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μεριμνά για τη σταδιακή κατασκευή των δικτύων για την ύδρευση των οικισμών από το φράγμα Γαδουρά, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων χρηματοδότησης.
Επίσης, τους τελευταίους μήνες, λειτουργεί ιστοσελίδα στο internet με το ιστορικό του έργου, τα στοιχεία λειτουργίας του, φωτογραφικό υλικό, on line web camera και παρέχει ενημέρωση σε μηνιαία βάση για τα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού, που φτάνει στις δεξαμενές της ΔΕΥΑΡ. Εκτός όμως από το σκοπό κατασκευής του, που δεν είναι άλλος από την ύδρευση της Ρόδου, το έργο του φράγματος έχει και μια σημαντική περιβαλλοντική διάσταση.
Παράλληλα η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έχει αναλάβει την πρωτοβουλία δράσεων ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την κατασκευή, λειτουργία και περιβαλλοντική σημασία του έργου, ως βιοτόπου.