Τον τελευταίο μήνα είχα την –απίστευτη- τύχη να συναναστραφώ στα πλαίσια ενός επιμορφωτικού προγράμματος με μαθητές από όλη την Ελλάδα. Μιλήσαμε για τη σύγχρονη πραγματικότητα της χώρας, την ανεργία που βρίσκεται στα ύψη και κυρίως την επιχειρηματικότητα. Αλλά, όχι την επιχειρηματικότητα όπως την ξέραμε ως τώρα- κατηγορηματικά κερδοσκοπική, διεφθαρμένη και έννοια παντελώς ξένη και μακρινή για τη νέα γενιά. Τα ίδια αυτά παιδιά που καθημερινά διδάσκονται την απαισιοδοξία και τη βεβαιότητα της αποτυχίας, ανέδειξαν μια αντίθετη, θετική πλευρά. Καινοτομία, ιδέες, ευκαιρίες. Και έβλεπες μια σπίθα στο βλέμμα τους. Και το μυαλό τους έπαιρνε ιλιγγιώδεις στροφές. Έβρισκαν μόνα τους λύση σε προβλήματα που άλλοι δημιούργησαν πριν από εκείνα και απλά προχωρούσαν για κάτι καλό.
Κι όμως, αν σε πετύχαιναν έξω από την αίθουσα και τα στενά πλαίσια του προγράμματος το κλίμα ήταν διαφορετικό. Άπειρες ερωτήσεις ξεχύνονταν από το στόμα τους, νομίζοντας πως εσύ, ο φοιτητής που πέρασε στο Πανεπιστήμιο, έχει όλες τις απαντήσεις. Πρώτη ερώτηση: «Τι κάνεις μετά; Πως είναι η φοιτητική ζωή;» Σκέφτεσαι λίγο. Αναρωτιέσαι τι να πρωτοπείς. Όμορφη. Γεμάτη και άδεια ταυτόχρονα. Αγχωτική και χαοτική. Για τι να τους πρωτομιλήσεις;
Για τη χαρά να σπουδάζεις αυτό που αγαπάς ή το αντίθετο; Για την παραταξιακή πανεπιστημιακή πραγματικότητα και την έλλειψη οργάνωσης ή για τις ευκαιρίες; Γιατί όλα υπάρχουν. Και, καλώς ή κακώς, τα πράγματα ποτέ δεν είναι εύκολα. Η πεποίθηση ότι οι Πανελλήνιες αποτελούν την πύλη για μια πιο ξέγνοιαστη ζωή γκρεμίζονται στις πρώτες 10 μέρες του πρώτου έτους. Κι εσύ συνήθως χάσκεις μπροστά στο κενό του ελληνικού συστήματος.
«Και με την επαγγελματική αποκατάσταση τι γίνεται; Υπάρχει περίπτωση να βρω ποτέ δουλειά στο αντικείμενο μου;» Όταν 6 στους 10 νέους βρίσκονται χωρίς δουλειά, ενώ η ανεργία του γενικού πληθυσμού αγγίζει το 31,2 %, σημαίνει ότι λίγο πολύ κάθε σπίτι έχει το δικό του άνεργο, τη δική του ιστορία για την κρίση. Συνεπώς οι ερωτήσεις αυτές γεννιούνται με απόλυτη φυσικότητα. Πόσο βίαια τερματίζεται έτσι μια ώριμη εφηβεία; Από την άλλη, βέβαια, πολλοί ισχυρίζονται ότι η συνείδηση της πραγματικότητας είναι ευλογία σε μια χώρα που μεγάλωνε τα παιδιά της με παραφουσκωμένα όνειρα.
Πόση πραγματικότητα να αντέξει όμως ένα παραγεμισμένο εφηβικό μυαλό; Νέο λύκειο, επαγγελματικός προσανατολισμός, μόρια, ανεργία και μπέρδεμα. Απαντήσεις μιας καινούριας ζωής, πίσω από μηχανογραφικά και κόλλες αναφοράς. «Πρέπει να αδειάσει το μυαλό σου από τις λέξεις για να μπορέσεις τελικά να το αντέξεις». Γιατί θα περάσει. Και το μετά όσο τρομακτικό κι αν δείχνει σίγουρα είναι καλύτερο. Στην τελική στο Πανεπιστήμιο μπορείς να ακολουθήσεις το δικό σου δρόμο. Και να πάς εκεί που λαχταράει το μυαλό σου, αλλά ποτέ πριν δεν τόλμησες.