Ζούμε σε μια εποχή όπου όλα αλλάζουν. Το σχολείο αλλάζει. Την εποχή του διαδικτύου, των tablets και των smartphones, των «ψηφιακών» ευκολιών, της άμεσης επικοινωνίας με οποιοδήποτε σημείο όχι μόνο της χώρας μας αλλά και του πλανήτη. Η εκπαίδευση αλλάζει και πρέπει να αλλάξει εάν θέλει να προετοιμάζει κατάλληλα τους μαθητές και μελλοντικούς πολίτες, για μια κοινωνία που «τρέχει» με απίστευτη ταχύτητα. Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο της διαμόρφωσής τους.
Αυτό είναι και στην ουσία το θέμα που πραγματεύτηκε το πρόγραμμά του 1ο ΓΕΛ Ιλίου. Πως θα μπορέσουν να προετοιμάσουν τους μαθητές; Με ποιο τρόπο η παρεχόμενη γνώση και εκπαίδευση είναι αρκετή για την ένταξή τους στην κοινωνία του 21ου αιώνα, την κοινωνία της γνώσης και της πληροφόρησης; Τι πρέπει λοιπόν να κάνει το σχολείο προς αυτή την κατεύθυνση; Πως θα παρακολουθεί τις αλλαγές που γίνονται παγκοσμίως; Πως θα αξιοποιήσει αποτελεσματικά τις ΤΠΕ στην εκπαίδευση προς όφελος της μαθησιακής διαδικασίας; Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν στην διδασκαλία ώστε να αποφύγουν την αναπαραγωγή των ήδη γνωστών μεθόδων και να πετύχουμε τους στόχους μας;
Το 1ο ΓΕΛ Ιλίου για πρώτη φορά συμμετείχε σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+. Τα δύο τελευταία χρόνια συνεργάστηκε με σχολεία από την Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία, Ρουμανία και Τουρκία. Συνολικά συμμετείχαν περίπου 250 μαθητές και 40 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων. Από το σχολείο μας συμμετείχαν συνολικά 44 μαθητές και 6 εκπαιδευτικοί.
Τα σχολεία που συμμετείχαν ήταν:
Ελλάδα με το 1ο ΓΕΛ Ιλίου, Αθήνα
Ιταλία με το Isis «GuidoTassinari», Pozzuoli, Naples
Ισπανία με το INS Joan Guinjoan i Gispert,Riudoms
Ουγγαρία με το Budakeszi Nagy Sándor József Gimnázium, Budapest
Ρουμανία με το Liceul Pedagogic Bod Peter,Secuiesc
Τουρκία με το Muratli Anadolu Lisesi, Tekirdağ
Την περίοδο που διήρκησε το πρόγραμμα εκπαιδευτικοί και μαθητές συμμετείχαν σε εκπαιδευτικές κινητικότητες που πραγματοποιήθηκαν στη Βουδαπέστη, στη Νάπολη, στην Ταρραγκόνα-Βαρκελώνη και στο Βουκουρέστι-Σεουιεσκ και όπου είχαν τη δυνατότητα:
Να γνωρίσουν τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών που επισκέπτονταν
Να συμμετέχουν σε δραστηριότητες αντίστοιχες των εργασιών που είχαν εκπονήσει.
Μέσα από τη διαδικασία της επικοινωνίας-γνωριμίας των μαθητών μεταξύ τους, η αλληλεπίδραση ήταν φανερή με θετικά αποτελέσματα, ώστε οι «νέες» αντιλήψεις και στάσεις αυτών να αποτελούν υπέρβαση των «στερεότυπων» μένοντας σ’ αυτά τα οποία τους ενώνουν και όχι στις διαφορές -που σαφώς υπάρχουν- αλλά δεν τους χωρίζουν.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θέλησαν να δώσουν στους μαθητές διαφορετικού τύπου δραστηριότητες, σε σχεδόν όλα τα γνωστικά αντικείμενα ώστε μέσω νέων καινοτόμων τρόπων διδασκαλίας να εξελίξουν τις γνώσεις τους.
Στις εργασίες χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος project, δίνοντας έμφαση στις δεξιότητες που θα ανέπτυσσαν: την κριτική σκέψη, τη συνεργασία, την ομαδικότητα, την επικοινωνία, τη δημιουργικότητα.
Ταυτόχρονα με τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Garder προσεγγίσαν τη μάθηση ως μια πολυδιάστατη διαδικασία όπου συμμετέχουν πολλοί τομείς, με την εφαρμογή εκπαιδευτικών πρακτικών διαφορετικών από τις παραδοσιακές όπως μελέτη πεδίου, η ανίχνευση εναλλακτικών ιδεών των μαθητών, η πειραματική μέθοδος, η δραματοποίηση κειμένων, τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, η κατασκευή εννοιολογικών χαρτών, το e-learning, η παρακολούθηση σεμιναρίων και συνεδρίων εκτός σχολείου.
Και τα κατάφεραν! Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με διαφορετικούς και καινοτόμους τρόπους μάθησης (elearning, skype classroom) εξοικειώθηκαν με τις νέες τεχνολογίες, δημιούργησαν τη δική τους εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, χρησιμοποίησαν αρκετές web 2.0 εφαρμογές, συμμετείχαν σε πειράματα φυσικής, χημείας και στην παγκόσμια ημέρα Ερατοσθένη. Έμαθαν να χρησιμοποιούν με άνεση προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και βίντεο και φυσικά τα προγράμματα της Microsoft.
Συμμετείχαν σε διαδικτυακό σεμινάριο του πανεπιστημίου Yale με θέμα τις κλιματικές αλλαγές, σχεδίασαν και δημιούργησαν το δικό τους επιτραπέζιο παιχνίδι σε μια πιλοτική προσπάθεια ένταξης του εκπαιδευτικού παιχνιδιού στη μαθησιακή διαδικασία.
Το 1ο ΓΕΛ Ιλίου, διοργάνωσε εκπαιδευτικές ημερίδες και βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς και μαθητές, με ομιλητές Πανεπιστημιακούς καθηγητές, όπως τον κο Νικήτα Νικηταρά, αναπληρωτή καθηγητή της Σχολής Φυσικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθήνας και υπεύθυνο ανάπτυξης του μαζικού αθλητισμού και τον κο Στέφανο Τσιτομενέα, Διδάκτωρα Φυσικής, Ηλεκτρονικός και Ραδιοηλεκτρολόγος του ΑΤΕΙ Πειραιά.
Διοργανώθηκαν ημερίδες με θέμα τις Νέες Τεχνολογίες στην εκπαίδευση και την ένταξη του εκπαιδευτικού παιχνιδιού στο μάθημα σε συνεργασία με το Αρσάκειο-Τοσίτσειο Γυμνάσιο Ψυχικού και το 3ο Γυμνάσιο Βύρωνα και παρουσίασαν το δικό τους εκπαιδευτικό παιχνίδι, το Snaketriv. Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου 2015 διοργανώθηκε βιωματικό σεμινάριο έκφρασης και αυτοσχεδιασμού μέσα από το χορό βασιζόμενοι στις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.
Ταυτόχρονα, οι μαθητές συνεργάστηκαν με τους μαθητές των άλλων χωρών και η μελέτη ήταν κίνητρο για αυτούς. Οι Ανθρωπιστικές και Φυσικές επιστήμες, η Πληροφορική, τα Αγγλικά και η Φυσική Αγωγή ήταν τα γνωστικά αντικείμενα που μελετήθηκαν με τρόπο ουσιαστικό και καινοτόμο.
Οι ψηφιακές ικανότητες των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών βελτιώθηκαν. Η συνεργασία των μαθητών, η επίλυση προβλημάτων και η κριτική σκέψη, η ανάλυση, η έρευνα, η αξιολόγηση και η ανατροφοδότηση ήταν τα κυρίαρχα στοιχεία της νέας εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Η συμμετοχή τους στις κινητικότητες και η επίσκεψή τους σε άλλες χώρες διεύρυνε την αντίληψή τους για το κόσμο, ήλθαν σε επαφή με άλλες κουλτούρες και μπόρεσαν να τις κατανοήσουν.
Συνειδητοποίησαν ότι κόσμος δεν είναι τελικά τόσο μικρός, ότι οι νέοι σε όποια χώρα και αν ζούνε έχουν τους ίδιους προβληματισμούς, αλλά και τις ίδιες προσδοκίες για το μέλλον τους.
Τα οφέλη συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών σε πρόγραμμα Erasmus περιγράφει η Παναγιώτα Σουλιώτη:
«Το Erasmus plus είναι ένα πρόγραμμα που μας παρέχει την ευκαιρία να διευρύνουμε τους ορίζοντες του μυαλού μας και να προσεγγίσουμε όχι μόνο νέες χώρες, αλλά και νέες πεποιθήσεις και ανθρώπους. Η συμμετοχή μου στο πρόγραμμα Erasmus ήταν ένα ταξίδι που ξεδίπλωσε μπροστά μου διαφορετικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς.
Οι διακρατικές σχέσεις του Erasmus είναι μια απόδειξη ότι η πολυπολιτισμικότητα χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο και, φυσικά, η Ευρώπη δεν αποτελεί εμπόδιο για τη σύνδεση των ανθρώπων, αλλά είναι μια πρόκληση, που αν γίνει δεκτή θα γεφυρώσει τα χάσματα που αντιμετωπίζει.
Τα δάκρυα του αποχαιρετισμού είναι η απόδειξη των υπέροχων στιγμών που έζησα στη Βουδαπέστη. Όταν είπαμε αντίο, είχαμε όλοι συνειδητοποιήσει ότι το άλμπουμ της Βουδαπέστης έχει τελειώσει, αλλά οι «φωτογραφίες» που συλλέξαμε υπάρχουν ως ανεκτίμητη αξία και αυτό είναι που μετράει περισσότερο».